Gaziantep, sanayi ve ticaret yapısıyla Türkiye ekonomisinde önemli
bir yer tutmaktadır. Coğrafi konumu bakımından bölgeler arasında bir
köprü gibi duran Gaziantep her şeyden önce bir ticaret merkezidir.
Gaziantep'te kurulu büyük sanayi işyerleri sayısı Türkiye genelinin
yüzde 4'ünü, küçük sanayi işyerleri sayısı ise, yüzde 6'sını
oluşturmaktadır. Bu yapısıyla da küçük ve orta ölçekli başta olmak üzere
sanayi sektörü, geniş istihdam olanakları sunmaktadır.
İktisaden faal nüfusun % 28.72'si imalat sanayi kollarında
çalışmaktadır. Gaziantep'in imalat sanayiindeki mevcut tesislerin büyük
çoğunluğu Organize Sanayi Bölgeleri, Örnek Sanayi, Küçük Sanayi Bölgesi.
Nizip Caddesi ile 1. ve 2. Ünaldı- Şehreküstü bölgelerinde
yerleşmişlerdir.
İmalat Sanayi ve Sektörel Yapısı: Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Bölgesi'nde bir ekonomik merkez konumunda olan Gaziantep'te imalat
sanayi de gelişmiş durumdadır. İmalat sanayinde küçük imalathane ve
atölyelerin yanı sıra. büyük tesislerin de sayıca çokluğu dikkat
çekmektedir. Gaziantep sanayisi bir çok sektörde Türkiye'nin en önemli
üretim merkezi konumundadır.
Gaziantep'te imalat sanayii; gıda, tekstil, kimya-plastik,
makine-metal. otomotiv yan, inşaat yan. deri ve işlenmiş deri mamulleri,
orman-ağaç-kağıt ürünleri sanayii adları altında sekiz grupta
toplanmıştır.
Organize Sanayi Bölgesi: Organize sanayi bölgesi; birbiri ile
işbirliği halinde üretim yapan orta ve küçük ölçekli işletmelere planlı
bir alanda ortak altyapı hizmetlerinden yararlanarak daha kolay ve ucuz
üretim yapma olanağı sağlayan bir sistemdir. Gaziantep'te halen 12
milyon m2'lik alanıyla üç organize sanayi bölgesi bulunmaktadır. 210
hektarlık alan üzerinde kurulu bulunan 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde
138 firma faaliyet göstermektedir. Firmalar genelde orta ölçekli olup
ağırlıklı olarak tekstil. makine. metal. kimya. plastik ve gıda
sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Bu bölgede 20 bin işçi
çalışmakta. aylık ortalama 20 milyon Kw/h elektrik enerjisi ile 100 000
ton su kullanılmaktadır.
2. Organize Sanayi Bölgesi: 450 hektarlık alan üzerinde kurulmuş ve
277 sanayiciye tahsisi yapılmıştır. Altyapı inşaatı bitmemesine rağmen
150 büyük ölçekli firma faaliyete geçmiştir. Halen bölgede 100 firma
inşaat ve montaj aşamasındadır. Bölgede ağırlıklı olarak tekstil, kimya,
plastik ve gıda sektörlerinde üretim yapılmakta. 20.000 işçi
çalışmakta, ayda 25 milyon kw/h ve 100 000 ton su tüketilmektedir. 2.
Organize Sanayi Bölgesi. 540 hektarlık alan üzerinde planlanmıştır.
Bölgede faaliyet göstermek için 900'ün üzerinde sanayici arsa talebinde
bulunmuş, ancak 297 sanayiciye arsa tahsisi yapılabilmiştir. Halen
bölgede tekstil. gıda. inşaat malzemeleri ve sentetik dokuma alanlarında
yüz civarında firma faaliyete başlamıştır. Bunun yanında Gaziantep
sanayicilerinin taleplerini karşılamak için dördüncü bir organize sanayi
bölgesi kurulma çalışmaları sürmektedir.
Örnek Sanayi ve Küçük Sanayi Sitesi: Örnek Sanayi Sitesi, Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Sınai ve Kalkınma Teşkilatı
(UNIDO) tarafından müştereken gerçekleştirilen 350.000 m2'lik bir alanda
her biri 800 m2 kapalı sahası bulunan 50 örnek sanayi işyerinin yer
aldığı bir bölgedir.
Site, işletme hacmi ve üretim metotları bakımından küçük ve orta
ölçekli sanayicilere örnek olması ve teşvik edilmesi amacıyla
kurulmuştur. Sitede yer alan başlıca sektörler; tekstil makineleri,
çelik döküm. otomotiv yedek parçaları, buhar kazanları, baraj
ekipmanları, hububat-bakliyat işleme makineleri. metal ve ağaç işleme
makineleri. boya ve ambalaj sanayi tesisleridir. 1., 2. ve 3. küçük
sanayi sitesindeki işyeri sayısı 3620 toplam işçi sayısı da 25 000'dir.
Bölgede bulunan sanayicilere hizmet vermek amacıyla kurulan KOSGEB.
bölgedeki işletmelere eğitim, mühendislik. müşavirlik ve laboratuar
hizmetleri sunmaktadır.
Nizip Caddesi ve Çevresi : Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi
sitelerinin yapılmasından önce şehir içinde sanayi faaliyeti gösterilen
ilk bölge Nizip Caddesi'dir. Bölgede 150 firma faaliyet göstermektedir.
Bu bölgede faaliyet gösteren firmalarca genel olarak. Plastik
ayakkabı, un, irmik. halı, akrilik iplik, pamuk ipliği ve metal eşya
üretimi yapılmaktadır. Hızlı nüfus artışı ve kentleşme neticesinde şehir
içinde kalan işletmeler üretimlerinin bir bölümünü veya tamamını sanayi
bölgelerine taşıma eğilimi içerisindedir.
Ünaldı-Şehreküstü Bölgesi : Gaziantep sanayisinin ilk yerleşim
bölgelerinden biridir. Bölgede 700 firma bulunmaktadır. Firmaların
çoğunu mercimek işleme, plastik ve halı fabrikaları oluşturmaktadır.
Firmalar genelde küçük ve orta ölçeklidir.
Gaziantep Ticaret Odası Avrupa Birliği Bilgi Bürosu: Avrupa
Komisyonu Türkiye Temsilciliği'nin 1996 yılında başlattığı "Türkiye
Bölgesel Bilgi Ağı" ilk kez Gaziantep'te gerçekleşti. Avrupa Birliği
Bilgi Büroları'nın ilki Gaziantep Ticaret Odası bünyesinde kuruldu.
Büronun görevi, Avrupa Birliği ve özellikle Avrupa Birliği-Türkiye
ilişkileri konularında yerel bilgi taleplerini karşılamaktadır. Büroya,
ayda ortalama 15-20 başvuru olmuş. üç yılda toplam 700'e yakın bilgi
talebi cevaplandırılmıştır. Büro ayrıca Avrupa Komisyonu Türkiye
Temsilciliği tarafından Türkçeleştirilen AB ile ilgili toplam 12 bine
yakın yayının dağıtımını gerçekleştirmiş, 16 seminer ve konferans
düzenlemiş. Gümrük Birliği ile ilgili araştırmalar yapmış, iş ve mesleki
eğitim projeleri geliştirmiş, film festivali, karikatür sergisi.
konserler, kompozisyon ve resim yarışmaları gibi kültürel ve sanatsal
etkinlikler düzenlemiştir.
GAP VE GAZİANTEP |
Güneydoğu Anadolu Projesi, bölgenin sosyo-ekonomik kalkınması için
sanayi, tarım, inşaat. ulaştırma. eğitim ve sağlık gibi tüm sektörleri
içeren bir "Entegre Bölgesel Kalkınma Projesi"dir. Ayrıca bugüne kadar
uygulanmakta olan merkezden sektörel bazda planlama çalışmalarının en
büyük örneğidir.
Gaziantep bu dev sanayisi ve ekonomik yapısı ile, GAP kapsamı
içerisinde bulunan illerin tümünden daha ileri durumda olmakla beraber,
GAP ile direkt ilişkisi bulunmaktadır. Coğrafi konum olarak. GAP
kapsamında olan bölgenin tamamlayıcısı ve kapısı durumundadır. GAP
sulama şebekesi projesinde Gaziantep topraklarının bir kısmı da
sulanacaktır. Dolayısıyla sulanan bölgede sulu tarıma geçilebileceğinden
toprak daha bereketli ürün verecek, pazara ve ihracata yönelik ürün
çeşitliliği sağlanacak. ürün deseni ve rotaryonları geliştirilerek ürün
yoğunluğunun artırılması sağlanacaktır.
Gaziantep'te GAP ile birlikte hayvan yetiştiriliciliği gelişmiş.
sulu bölgelerde tatlı su balıkçılığı yapılmaya başlanmış. yolcu ve yük
trafiğinde önemli artışlar görülmüş. bu yolcu ve yük trafiğinin artışına
paralel olarak otoyollar inşa edilmiş. nüfus açısından şehrin çekim
gücü artmış ve dolayısıyla şehrin iç hacmi de büyümüştür.
GAP'taki tüm bu oluşumlar. yüksek istihdam imkanı sağlayacak. hali
hazır bölgenin en önemli problemlerinden olan işsizliğe ve göçe çare
olacaktır. Hazır altyapısı. önemli kavşak noktasında bulunması. sanayi
ve ticaret yapısı. etkisinde bulundurduğu birçok il ile birlikte
Gaziantep bölgenin hammadde ve ziraat ürünlerini değerlendirerek iç ve
dış piyasalara mamul maddeler halinde sunacaktır.